فرش شستن در خیابان‌های تهران | وقتی که خبری از پودرهای شست و شو نبود

مردم پایتخت ٧٠ – ٨٠ سال پیش در دو نوبت شروع می‌کردند به شست و شوی فرش‌ها و نظافت خانه با ریشه گیاه اشنان و صابون آشتیانی که هر دو منشأ گیاهی داشتند؛ یکی قبل از عید هنگام خانه تکانی شب عید و دیگری آخر بهار و تابستان که فرش زود خشک می‌شد.

همشهری آنلاین – نصیبه سجادی : مردم پایتخت ٧٠ – ٨٠ سال پیش در دو نوبت شروع می‌کردند به شست و شوی فرش‌ها و نظافت خانه با ریشه گیاه اشنان و صابون آشتیانی که هر دو منشأ گیاهی داشتند؛ یکی قبل از عید هنگام خانه تکانی شب عید و دیگری آخر بهار و تابستان که آفتاب تیز می‌شد و فرش را زود خشک می‌کرد.

خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید

از خاکستر حاصل از سوزاندن شاخ و برگ گیاه اشنان، ماده‌ای قلیایی «کلیاب» به دست می‌آورند که در مراکز صنعتی و سنتی مانند صابون‌سازی، سفالگری، شستشوی نخ‌های ابریشم و شیشه‌گری استفاده می‌کنند. در گذشتهٔ نه چندان دور نیز مغز ریشهٔ آن را خشک و به عنوان شوینده استفاده می‌کردند.

«نصرالله حدادی» تهران‌پژوه، می‌گوید: «بین سال‌های ١٣٣٤ تا ١٣٤٠ طول کشید تا همه تهران دارای آب شود و تا قبل از اینکه فشاری‌ها را سرچهارراه‌ها بگذراند مردم می‌رفتند سر قنات‌ها فرش می‌شستند. فرش را می‌انداختند روی فرغون می‌رفتند سر قنات. بعدها که سر همه چهارراه‌ها و میدان‌ها و جاهای پررفت و آمد فشاری آب گذاشته شد شب که خیابان‌ها خلوت بود مردم تا وسط خیابان فرش می‌انداختند و شروع می‌کردند به شستن فرش با شوینده‌هایی که خودشان درست کرده بودند.»

حدادی می‌افزاید: «قبل از پودر لباسشویی «فاب» که نخستین پودر شستشوی وارداتی به ایران بود، مردم تهران مثل همه‌ جای کشور لباس و ظروف خود را با صابون‌های مکعبی می‌شستند. به این صورت که آن را پودر می‌کردند و از کف آن برای نظافت استفاده می‌کردند یا چوبک (ریشه گیاه اشنان) را پس از خشک‌ کردن می‌کوبیدند و از پودر آن استفاده می‌کردند. برای لباس و پرده و ملحفه‌های سفید هم از نیل و لاجورد استفاده می‌شد.»

در دهه ٣٠ پودر فاب و بعد از آن پودر تاید وارد شد و بتدریج در اواسط دهه ٤٠ محصولات وطنی مثل برف و شوما و دریا بازار را از فاب گرفتند. نکته جالب این بود که به گفته حدادی، تا سال‌ها مردم به همه پودرهای لباسشویی «فاب» می‌گفتند.

کد خبر 937144

• روایت خواندنی از ساخت یک پاتوق مذهبی

• نذر خاص جوان‌های شهرری برای بازگشت لک‌لک‌ها

• فرش شستن در خیابان‌های تهران | وقتی که خبری از پودرهای شست و شو نبود

• ۱۹ پهپاد آمریکایی را سرنگون کردیم | می خواهند ملت‌های عربی به گوسفندانی بدل شوند که… | اسرائیل می‌خواهد از شرّ اسرای خود راحت شود | هشدار به مصر

• حمله وحشیانه آمریکا به یمن ( هشدار؛ حاوی تصاویر دلخراش!)

• سرتیم عملیاتی گروهک تروریستی جیش‌الظلم به هلاکت رسید

• ترامپ: من می‌خواهم ایران در آرامش باشد | من مردم ایران را می‌شناسم، آنها فوق‌العاده باهوش و موفق هستند

• تجهیزاتی که ارتش به نمایش درآورد | از خودرو ملی فوق سنگین تانکبر تا پهپاد ابابیل

• لحظه ورود ۲ ایرباس غول‌پیکر به ناوگان هوایی ایران + وزیر سابق راه تبریک گفت

• یحیی ابوشعر ترور شد + ویدئو

• حمله وحشیانه آمریکا به یمن ( هشدار؛ حاوی تصاویر دلخراش!)

• تصاویر بارش برف امروز ۲۹ فروردین در مشهد

• تجهیزاتی که ارتش به نمایش درآورد | از خودرو ملی فوق سنگین تانکبر تا پهپاد ابابیل

• آغاز گرما در ایران!

• سرتیم عملیاتی گروهک تروریستی جیش‌الظلم به هلاکت رسید

• نمایش ۳ تانک‌ ایرانی سلیمان، ذوالفقار و تیام

• لحظه ورود ۲ ایرباس غول‌پیکر به ناوگان هوایی ایران + وزیر سابق راه تبریک گفت

• بیفوما: دوست دارم فصل بعد اینجا بازی کنم | استقلال خوزستان را هرگز فراموش نمی‌کنم | در استقلال نیستم که قضاوت کنم

• ۱۰ بیماری خاموش که ممکن است سال‌ها بی‌علامت بمانند

• نمایش پهپاد چند منظوره ابابیل ۵ و پهپاد کمان ۱۲ | ویدئو